2003 წელი – საქართველო. 2004 წელი – უკრაინა. 2005 წელი – ყირგიზეთი. თითოეული ამ ქვეყნისთვის ეს წლები გარდამტეხი უნდა აღმოჩენილიყო. გადაგდებულ მთავრობასთან ერთად უკან, წარსულში უნდა დარჩენილიყო ავტორიტარიზმი, კორუფცია, სიღარიბე, ნეპოტიზმი, გაყალბებული არჩევნები. რევოლუციონერი ქართველები, უკრაინელები და ყირგიზები რევოლუციურ ცვლილებებს ელოდნენ. ელოდნენ, რომ ქვეყანა დემოკრატიული და დასავლური ღირებულებების გზით წავიდოდა. იყო მოლოდინი ეკონომიკური და პოლიტიკური რეფორმების, წარმატებული რეფორმების. ხალხი ქუჩაში არ გამოსულა მხოლოდ ერთი ლიდერის მეორეთი შესაცვლელად, განსხვავება მარტო გვარებში, გარეგნობაში და ასაკში არ უნდა ყოფილიყო, მთავარი რეჟიმის ცვლილება გახლდათ, რეჟიმის და მსოფლმხედველობის.
საქართველო – მიხეილ სააკაშვილი(96%). უკრაინა – ვიქტორ იუშჩენკო(52%). ყირგიზეთი – ყურმანბეკ ბაკიევი(89%), სწორედ ამ ადამიანებს ანდეს ამომრჩევლებმა საკუთარი და ქვეყნის ბედი. „პროდასავლელებად“ წოდებულ ლიდერებს დასავლეთიც აქტიურად უჭერდა მხარს.
მიუხედავად იმისა, რომ ქართულმა(უკრაინულმა,ყირგიზმა) საზოგადოებამ მზაობა და სურვილი გამოთქვა რეფორმების, რევოლუციის შემდგომი პერიოდი რთული და მტკივნეული რომ იქნებოდა, ეს ალბათ, ძალიან გულუბრყვილო ადამიანების გარდა ყველასთვის გასაგები იყო. ცვლილებები და მით უმეტეს, ფუნდამენტური ცვლილებები ვერაფრით იქნებოდა ყველასთვის მოსაწონი და მისაღები. თუმცა შედეგზე ორიენტირებული რეფორმა, სწორად გათვლილი ვადებით და რესურსებით, საზოგადოებას დაარწმუნებდა გაკეთებული არჩევნის სისწორეში.
საქართველოს მთავრობამ რეფორმები მენტალური ცვლილებებით დაიწყო. ახალ ძალას „ახალი“ ადამიანი სჭირდებოდა. სწორედ ეს იყო, ჩემი აზრით, ხელისუფლების პირველი დიდი შეცდომა, ოღონდ, არა იმიტომ, რომ მენტალური ცვლილებები არასაჭიროდ მიმაჩნია. უბრალოდ, ის სიხისტე, სისწრაფე, სიჯიუტე, რომლითაც ცდილობდნენ ქართველის შეცვლას აუცილებლად გამოიწვევდა უკურეაქციას და ასეც მოხდა. „ჩარეცხილები“, „წითელი ინტელიგენცია“ ძნელი მოსასმენი და გადასახარში აღმოჩნდა იმათთვისაც, ვისაც ეს ეხებოდა და ჩვეულებრივი ქართველისთვისაც, რომელსაც უყვარდა, ენდობოდა და თავისზე მეტად მიაჩნდა ინტელიგენცია. იყო მეორე ფაქტორიც, იმ ახალი სახეების უმრავლესობა, რომლებსაც ძველის ნაცვლად გვთავაზობდნენ საოცარი სისწრაფით ემსგავსებოდნენ წინამორბედებს.
გაცილებით ადვილად წარიმართა „ქურდული“ მენტალიტეტის ნგრევა. სატელევიზიო დაჭერების, შარვალჩახდილი ავტორიტეტების ფონზე, არც ისეთი უძლეველები და ყოვლისშემძლეები გამოჩნდნენ კრიმინალები, როგორიც გვეგონა. სატელევიზიო დაჭერები წარმატებული ხერხი გამოდგა კორუფციასთან ბრძოლაშიც. საზოგადოება დაშინდა და ხშირად, სურვილის არსებობის შემთხვევაშიც კი, ქრთამის მიცემას მხოლოდ დაჭერის შიშის გამო ერიდებოდა. თუმცა, დროთა განმავლობაში ძლიერდებოდა აზრი, რომ კორუფცია არსად გამქრალა, უბრალოდ, „სახალხო“ „ელიტარულით“ შეიცვალა და ქრთამის ოდენობა კატასტროფულად გაიზარდა. დაჭერების სერიასთან ერთად აქტუალური გახდა „ჩაშვების ინსტიტუტი“, კიდევ ერთი წყალგამყოფი ხელისუფლებას და ერს შორის, ვერც კანონის და ვერც დასავლური ქვეყნების მაგალითებით აპელირებამ ეს ინსტიტუტი მისაღები და წარმატებული ვერ გახადა.
„გატელევიზორება“ არც შევარდნაძის დროინდელ თანამდებობის პირებს აცდათ. ეკრანებიდან ვხედავდით შეშინებულ, ფერწასულ ადამიანებს, რომლებიც სულ ცოტა ხნის წინ ქვეყანას მართავდნენ. ზოგ მათგანს მიუსაჯეს, უფრო მეტს თანხა გადაახდევინეს. მაშინ არა, მაგრამ ახლა ხშირად ვფიქრობ, ნუთუ ვერ ხვდებოდნენ, რომ ამით პრეცედენტს ქმნიდნენ, საზოგადოება ხომ ამ კადრებს ძალიან კარგად იმახსოვრებდა, ნუთუ არ ეშინოდათ, რომ აქლემი ადრე თუ გვიან მათ კარებთანაც დაიჩოქებდა. ალბათ, შეცდომების გამეორებას არ აპირებდნენ, ან სწორედ ასეთი პრეცედენტი ერჩივნათ.
რეფორმები და მოდენიზაცია განათლების სისტემასაც შეეხო. ერთიანი ეროვნული გამოცდები ხშირად მოჰყავთ წარმატებული რეფორმის ნიმუშად. თუმცა ახლახან თავად მთავრობამ აღმოაჩინა დაშვებული შეცდომები და ახალ მინისტრთან ერთად მოდერნიზაციის ახალი ტალღა დაიწყო. ლოტოტრონით არჩეულ დირექტორებს, მშობელთა საბჭოს, სემესტრებად დაყოფილ საგნებს მანდატურები,წიგნების მაგივრად კომპიუტერები და სავალდებულო ათი გამოცდა დაემატება. წიწილებს კი შემოდგომაზე დათვლიან.
წარმატებულ ცვლილებად მექრთამე პოლიციის პატრულით შეცვლაც მიიჩნევა. ზრდილობიანი და თავაზიანი ფორმიანები დიდი კეთილგანწყობით სარგებლობდნენ, დაცულობის შეგრძნებაც გაცილებით გაიზარდა, გვიან ღამით სიარული ბევრად უსაფრთხო გახდა, აღარც მანქანებს იპარავენ ისე პანტაპუნტით, მაგრამ კანონის დამცველების იმიჯს კანონის დამცველებმა დიდი დარტყმა მიაყენეს, საზოგადოება მზად იყო ეღიარებინა, რომ კარგი და ცუდი ყველგანაა და რეფორმა ეჭქვეშ არ დაეყენებინა, მაგრამ დაუსჯელობის, ან არასაკმარისი დასჯის შეგრძნებამ გაღიზიანება კიდევ უფრო მეტად გაამწვავა. ეს ის შემთხვევაა, როცა ხელისუფლებამ კონკრეტული, მისთვის საჭირო ადამიანების სასარგებლოდ მთლიანად სისტემის რეპუტაცია დააყენა ეჭქვეშ, სამწუხაროდ…
ეკონომიკური რეფორმები, გაზრდილი და დროულად დარიგებული ხელფასები, პენსიები (გადასახადების პარალელურად), ახალი სამუშაო ადგილები, დაგებული გზები, ჭრელად შეღებილი და აშენებული შენობები, მოზიდული ინვესტიციები, ხელსაყრელი ბიზნესგარემო – ზოგისთვის მითი, ზოგისთვის კი სინამდვილე. ვერაფრით ვივიწყებ „საჩუქრების“ სერიებს, მთავრობის სიყვარულით გულანთებული ქართველები ერთმანეთის მიყოლებით, რომ თმობდნენ კერძო საკუთრებებს. არც ინვესტიციას შეწირული კორპუსი დამვიწყებია თაბუკაშვილის ქუჩაზე, კიდევ სონის და კაფე „რუსთაველის“ სკანდალები.
ყველაზე სკანდალური და ხმაურიანი, ალბათ, მაინც მედიის თემაა. „გამარჯვებული ხალხის ტელევიზია“ რატომღაც მხოლოდ გამარჯვებულებთან ასოცირდება, მისი მფლობელის ვინაობა კარგა ხანია გამოცანად რჩება. „იმედის“ დარბევა და შემდეგ მისი გასხვისება საზოგადოებისთვის სილის გაწვნას გავდა, შორს იყო არა მარტო პატიოსნებისგან, არამედ გონიერებისგანაც. შევარდნაძის დროსვე ათვალისწინებულ პირველ არხს მმართველი და ლოგო შეეცვალა, დაიხურნენ და გაჩნდნენ ახალი ტელევიზიებიც, არაფრისმომცემები და ნერვებისმომშლელები. პრესას ცენზურა ნაკლებად შეეხო, ალბათ, იმიტომ, რომ ქვეყნის მეთაური ჟურნალ–გაზეთების კითხვით დიდად არ ინტერესდება. რამდენიმე დღის წინ ტელემედიას პრეზიდენტმა საჩუქარი გაუკეთა, მერე რა, რომ როგორც აღმოჩნდა საგადასახადო ამნისტიით, ძირითადად ე.წ. სახელისუფლებო არხები იხეირებენ, დავალიანების არმქონე, კრიტიკულად განწყობილი არხები კი დაბრიყვებული პატიოსნის როლში აღმოჩნდებიან.
2003–ში, 2004–ში, 2005–ში ქართველები, უკრაინელები, ყირგიზები ქუჩაში ცვლილებებისთვის გავედით, რისი შეცვლა გვინდოდა ზუსტად ვიცოდით, ისიც ვიცოდით რითი შეცვლა გვინდოდა. 2010 წელი – უკრაინელებმა საპრეზიდენტო არჩევნებში იანუკოვიჩი აირჩიეს, ის, ვისაც 6 წლით ადრე იუშჩენკო არჩიეს. ყირგიზებმა რევოლუციონერი ბაკიევი რევოლუციითვე გაუშვეს. ბევრი ამ ცვლილებებს დროში უკან, შეჩვეულ ლხინში თუ ჭირში დაბრუნების სურვილად მიიჩნევს, ბევრი მესამე ძალის ჩარევის წარმატებულ მცდელობად, ზოგს არ უნდა იმის აღიარება, რომ თუნდაც იგივე მესამე ძალა ვერაფერს გააწყობს, სურვილის არსებობის შემთხვევაშიც კი, თუ მხარს მოტყუებული და გაწბილებული საზოგადოება არ უჭერს. იყვნენ თუ არა უკრაინელები და ყირგიზები მოტყუებულები?! ის, რასაც იუშჩენკოს არავინ და ვერავინ დაუკარგავს, მისი მმართველობის დემოკრატიული სტილი, თავისუფალი მედია და სამართლიანი არჩევნებია, თუმცა მან ვერ მოახერხა ეფექტური ეკონომიკური რეფორმების განხორციელება და ქვეყანა ეკონომიკური კრიზისიდან ვერ გამოიყვანა, არც კორუფციის დონე შემცირებულა დიდად, ტიმოშენკოსთან დაპირისპირებამ მისი რეიტინგი კიდევ უფრო დაბლა დაწია.იუშჩენკო საპრეზიდენტო არჩევნებით წავიდა, მიღებული 5%–ის მიუხედავად, დასავლური მედია პოლიტიკაში მის წარმატებულ დაბრუნებას არ გამორიცხავს.
გაცილებით მძიმედაა საქმე ბაკიევის შემთხვევაში: უმუშევრობის მაღალი დონე, გაჭიანურებული გლობალური კრიზისი, ცენზურა მედიაზე, არასამართლიანი არჩევნები, ნეპოტიზმი, კორუფცია, საზოგადოების უგულვებელყოფა… შედეგად კი, მახვილით მოსული მახვილითვე განიგმირა.
ასე რომ, უპირველესად ან მხოლოდ მესამე ძალის მძებნელებო და საზოგადოების უმწიფრობაში დარწმუნებულებო, იქნებ ეს, პირველ რიგში იმ იმედებთან და სურვილებთან დაბრუნების მცდელობაა, რისთვისაც ტიტების, ვარდების და ნარინჯისფერი რევოლუცია მოხდა?!
Annadrouli's Blog 